Galmaarden
Gooik
Herne
Waarom overwegen Galmaarden, Gooik en Herne een fusie?
Wist je dat elke gemeente almaar meer taken moet opnemen die vroeger door de provincies of door de Vlaamse of federale overheid werden uitgevoerd? De verantwoordelijkheden die de besturen moeten opnemen zijn de jongste jaren zeer sterk toegenomen:
Omgevingsvergunningen afleveren.
Sociaal wonen realiseren.
De regierol opnemen in de kinderopvang.
Integratie van gemeente en OCMW.
Inzetten op informatieveiligheid.
Een lokaal sociaal beleid voeren.
Klimaatacties opzetten.
Een mobiliteitsregio vormgeven.
Een lokaal cultuur-, sport- en jeugdbeleid voeren.
Internationale crisissen beheren en de gevolgen van de crisissen managen en financieren.
Afgeschafte Vlaamse dienstverlening zelf organiseren.
en dat met slinkende financiële middelen en sterk gestegen loonkosten.
Vind jij ook dat je lokaal bestuur moet zorgen voor
veilige en aantrekkelijke dorpskernen,
een uitgebreid vrijetijdsaanbod en passende infrastructuur (gebouwen, sportvelden, bibliotheek,…),
een kwaliteitsvolle, digitale, dienstverlening (bijvoorbeeld E-loket),
snelle communicatie,
een verbeterde mobiliteit (zoals onderhoud van de gemeentewegen, aanleg fietspaden,…),
kwalitatief onderwijs,
een goede aanpak van sociaal-maatschappelijke uitdagingen?
Dan deel je de mening van de besturen van Galmaarden, Gooik en Herne. Want ook wij willen vandaag én morgen een klantvriendelijke, correcte en vlotdraaiende dienstverlening.
Maar we vrezen ook dat dit in de toekomst moeilijk of onmogelijk wordt omdat onze bestuurskracht almaar meer onder druk komt te staan. Een fusie klinkt dan als een mogelijke oplossing.
Maar is dat buikgevoel ook terecht? Om dat te weten te komen, beslisten de burgemeesters van het Pajottenland om uit te zoeken hoe het nu precies zit met die bestuurskracht. De bestuurskracht is het vermogen om met de bestaande financiële en personele middelen om te gaan met de opgelegde taken- en dossierslast. Dat gebeurde aan de hand van een zogenaamde bestuurskrachtanalyse.
Fase 1
Een gevoel omgezet in cijfers
Adviesbureau Probis, dat al andere fusietrajecten begeleidde, onderzocht vanaf oktober 2022 of het gevoel van verminderde bestuurskracht ook objectief te meten viel. Ze baseerden zich op bestaand cijfermateriaal aangevuld met gesprekken met de burgemeesters en schepenen en met de managementteams en sleutelfiguren uit de organisaties. Elke Pajotse gemeente kreeg een rapport over haar bestuurskracht.
Het besluit voor Galmaarden, Gooik én Herne is duidelijk: vandaag staat de bestuurskracht van de drie aparte gemeenten onder druk.
En ‘morgen’ zal dat nog meer het geval zijn.
Nog meer samenwerken of toch een fusie?
Besturen is verder kijken dan vandaag en voorbereiden op morgen.
De lokale besturen van Galmaarden, Gooik en Herne willen een daadkrachtig beleid kunnen blijven voeren.
Dat betekent dat er niet geraakt mag worden aan
een kwalitatieve dienstverlening voor de inwoners.
de financiële middelen om voldoende investeringen te kunnen doen.
Alleen doorgaan zou deze principes onderuit halen.
Is een ruimere samenwerking tussen de gemeenten dan geen oplossing voor het probleem? Is dat niet voordeliger dan een fusie?
Want zo een samenwerking is toch
eenvoudiger
vrijblijvender
belangrijk om de eigen autonomie te behouden?
Dat klopt maar voor een stukje want een samenwerking tussen de gemeenten
is in onze regio al heel lang een traditie.
is al op verschillende vlakken en domeinen toegepast.
kan duidelijk niet verhinderen dat de bestuurskracht onder druk staat en botst daarom op haar grenzen.
Een fusie. Sterker en slagkrachtiger.
Een samenvoeging of fusie van de drie landelijke gemeenten schetst, volgens de bestuurskrachtanalyse, een positiever beeld van de toekomst dan een meer uitgebreide samenwerking.
De grootste troeven van één grotere gemeente zijn:
Sterker
Een verhoogde personeelscapaciteit
Een sterkere organisatie
Een stevigere stem in samenwerkingen en op hogere beleidsniveaus.
Meer
Een eenheid van visie en aansturing die versnippering en inefficiëntie tegengaat.
Schaalvoordelen op financieel vlak.
Natuurlijk is een fusie geen zuiver hoera-verhaal.
Volgende valkuilen nemen we ernstig:
Een uitgestrekt grondgebied zorgt voor ruimtelijke uitdagingen.
Grotere dossiers worden nog complexer.
Het bestuur moet dicht bij de burger kunnen blijven staan.
Het ontbreken van een echte dorpskern met centrumfunctie.
Volgende stappen
Hoewel de vertegenwoordigers van de gemeenten Galmaarden, Gooik en Herne op organisatorisch, emotioneel, financieel en bestuurlijk vlak principieel geloven in de potentiële meerwaarde van een fusie, blijven er nog heel wat zaken verder uit te klaren. Die worden momenteel onderzocht.
Ook wat de Vlaamse regering zal beslissen over fusies na 2024 is nog onduidelijk. Voorlopig kan dit nog op vrijwillige basis en krijgen gemeenten die een fusie aangaan een financiële bonus.
Blijft die bonus in de toekomst even hoog of wordt die afgeschaft?
Wordt een fusie verplicht?
Kunnen gemeenten dan nog hun fusiepartner kiezen?
Deze onzekerheden maken dat we nu al alle mogelijkheden in kaart brengen.
Definitieve beslissing?
Een definitieve beslissing van de drie besturen hangt ook af van de afspraken over een toekomstvisie voor beleid en organisatie van de fusiegemeente.
Sowieso moeten we in die visie een akkoord vinden over
De correcte besteding van de financiële middelen
De juiste personeelsbezetting
De zorg voor ons uitgebreid wegen- en gebouwenpatrimonium
Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden, denk maar aan de afvalophaling die nu op een verschillende manier wordt georganiseerd.
. . .
Fase 2
Communicatie en participatie
Het onderzoek naar en voorbereiding van een mogelijke fusie gebeurde tijdens de eerste fase van het traject.
Correcte en open communicatie vormt een belangrijk onderdeel van de tweede fase van het traject. Net als participatie van de burgers en het personeel.
Informatiesessies met grote ruimte voor vragen en antwoorden.
Goed gedocumenteerde informatiesessies zoals de fusiecafés met grote ruimte voor eigen inbreng, kritische vragen en gefundeerde antwoorden zijn hier zeer geschikt voor.
Lees meer over de fusiecafés
Groter worden om klein te blijven
Het is duidelijk dat in onze regio een fusie alleen efficiënt kan worden gerealiseerd als minstens 3 gemeenten: Galmaarden, Gooik en Herne samen in het verhaal stappen.
De weg die we in deze tweede onderzoeksfase samen afleggen moet uitwijzen of een fusie met de 3 lokale besturen de meest ideale is. We willen nagaan of we met dit partnerschap maximale voordelen kunnen realiseren voor onze burgers.
De 3 lokale besturen kiezen weloverwogen voor een intensieve onderzoeks- en afstemmingsperiode mét hun raadsleden, adviesraden, personeelsleden en burgers. We gaan voor een beleid dat niet het beleid hoeft te worden van drie ‘deelgemeenten’, maar wel voor een beleid van 12 gelijkgestemde Pajotse dorpen. Een beleid op maat dat hun identiteit bewaart binnen een groter geheel dat blijft passen bij onze Pajotse identiteit.
Heb je een vraag?
Heb je een concrete vraag? Maak je je ergens zorgen om? Is iets niet duidelijk voor jou? Neem een kijkje bij onze veelgestelde vragen. Vind je het antwoord niet, contacteer dan hier je gemeente en stel je vraag.
Naar veelgestelde vragen
